Syndrom DDA (Dorosłych Dzieci Alkoholików) – czym jest?
Trzeba zaznaczyć, że DDA to nie jest choroba ani obciążenie genetyczne. Definiuje się je natomiast jako zespół schematów działania, przeżywania, przekonań, które wynoszą dzieci z domów, w których pojawiał się problem alkoholowy.
W życiu dorosłym ujawniają się nabyte schematy z dzieciństwa, które wcześniej pomagały osobie przetrwać, dostosować się do poradzenia sobie w trudnych sytuacjach, a obecnie utrudniają adaptację do zmienionych warunków życia. W ten sposób określa się także osoby wychowywane w domach alkoholowych, gdzie zostały narażone na doświadczenie licznych traum w postaci zaniedbań i urazów
W jaki sposób stwierdzić czy mam przejawy syndromu DDA?
Zastanów się i odpowiedz na pytanie – rozpatrując swoje relacje z rodzicami pod kątem obecności alkoholu:
- Czy kiedy wspominasz z dzieciństwa swoje kontakty z którymkolwiek z rodziców, kojarzą ci się one z alkoholem przez nich spożywanym?
- Czy fakt picia alkoholu przez któregoś z rodziców był w rodzinie ukrywany?
- Czy stan po spożyciu alkoholu przez któregoś z rodziców stanowił jakiś problem, pociągał za sobą jakieś nieprzyjemne konsekwencje (awantury, problemy małżeńskie rodziców, problemy finansowe rodziny itp.)?
- Czy wstydziłeś/aś się przed rówieśnikami swojego domu rodzinnego?
Jeżeli rozpoznajesz, że któreś z twoich rodziców bądź oboje nadużywali alkoholu lub wprost się uzależnili się od niego, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że masz przejawy syndromu DDA. Świadczy to o tym, że nauczyłeś/aś się strategii, które pozwalały emocjonalnie i funkcjonalnie przetrwać w twojej rodzinie. Tymi wyuczonymi strategiami reagujesz w dorosłym życiu, ale one nie sprawdzają się i przynoszą ci kłopoty i cierpienia, poza tym reagujesz nimi w sposób nawykowy i automatyczny, bez świadomości tego, że to się dzieje i do czego cię to doprowadzi.
Dlatego istnieje terapia DDA, która pomaga właśnie rozpoznać te schematy i nauczyć się je kontrolować, a jednocześnie wypracować nowe konstruktywne, adekwatne strategie pasujące do dorosłego życia.
Co charakteryzuje DDA?
- nieadekwatny obraz świata, relacji; trudności w określaniu „co jest normalne, co jest w porządku”,
- myślą, że różnią się od innych,
- mają trudności z przeprowadzeniem swoich zamiarów do końca lub przeprowadzają swoje zamiary, mimo ponoszenia dużych kosztów, często kosztem siebie,
- osądzają siebie bezlitośnie – źle znoszą, gdy popełniają błędy, często bywają perfekcyjne, zbyt dużo od siebie wymagają,
- łatwo oceniają innych,
- mają trudności z regulacją emocjonalną, albo tłumią emocje, albo „są nimi zalewani”,
- mają wysoki poziom napięcia, często są w tzw. mobilizacji, mimo że nie wymaga tego sytuacja,
- mają trudności w przeżywaniu radości, przyjemności, zabawy,
- mają trudności w relaksowaniu się, wypoczywaniu,
- bywają nadodpowiedzialne lub skrajnie nieodpowiedzialne,
- przesadnie reagują na zmiany, szczególnie na takie, na które nie mają wpływu,
- traktują siebie bardzo poważnie,
- mają trudności w orientowaniu się co czują, co myślą, czego chcą, czego nie chcą,
- mają trudności w nawiązywaniu bliskich relacji i okazywaniu uczuć,
- bezustannie poszukują potwierdzenia i uznania,
- bardzo boją się porzucenia i utraty,
- są lojalne, nawet gdy ta druga strona na to nie zasługuje,
- są impulsywne, szybko reagują, mają trudność w „przystopowaniu się, w celu przemyślenia sprawy”,
- czują się winne stając w obronie swojej sprawy, potrzeb, często ustępują innym,
- boją się cudzego gniewu i awantur,
- boją się ludzi z kręgu władzy, autorytetów, zwierzchników,
- lubią zachowywać się ofiary,
- często myślą , robią „za” kogoś,
- często czują w sobie pustkę, osamotnienie, niepokój,
- dominujące uczucia, które się przeżywa to: poczucie winy, poczucie krzywdy, żal, lęk, wstyd, smutek,
- mają trudności w mówieniu o swoich potrzebach i komunikowaniu ich, myślą, że inni się domyślą czego chcą,
- same popadają w uzależnienia lub wiążą się z osobami uzależnionymi lub ze znaczącymi deficytami.
To jest lista wybranych cech DDA. Oczywiście osoby, które nie wychowywały się w domach alkoholowych mogą również odnaleźć w sobie wyżej wymienione tendencje.
Oznacza to, że nikt z nas nie wybierał rodziny, w której się wychowywał. Nie ma idealnych rodziców, zatem jesteśmy z krzywdami i zaniedbaniami. Zapewne jednak DDA jak i DDD (Dorosłe Dzieci z Dysfunkcjonalnych Rodzin) mają tych cech więcej i są one w większym nasileniu, utrwaleniu.
Czujesz, że potrzebujesz wsparcia ze strony doświadczonego terapeuty? Zgłoś się do nas! Oferujemy m.in. pomoc dla osób poszukujących prywatnego ośrodka leczenia uzależnień w województwie kujawsko-pomorskim.
Terapia DDA pozwala pacjentowi uzależnionemu szerzej spojrzeć na swój problem uzależnienia, dostrzec problemy poszczególnych członków rodziny i uzmysłowić sobie ich wpływ na siebie. W terapii DDA przełączamy „program przetrwania” w „program rozwój”.
Autor: Joanna ZBRÓG – Certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień