Jak przekonać osobę uzależnioną do podjęcia leczenia?

Pisząc tutaj (dla uproszczenia) o alkoholizmie mamy na myśli różne uzależnienia, a określenie „picie” mówi również o innych używkach czy nałogowym zachowaniu.

Nałogowość bliskiej osoby powoduje cierpienie i zamartwianie się oraz niepokojące pytania o przyszłość. Wiele osób pyta co zrobić, aby przekonać kogoś do leczenia. Niestety, nie ma jakiegoś magicznego sposobu, który na pewno zadziała i skłoni uzależnionego człowieka do terapii. Możemy w różny sposób działać, aby znacznie zwiększyć szanse na taką decyzję, a także zaprzestać działań nieskutecznych oraz szkodliwych, które tą decyzję odraczają.

Co może wspomóc kierowanie bliskiej osoby do podjęcia decyzji o podjęciu terapii?

Czego nie robić (ponieważ jest nieskuteczne na dłuższą metę lub szkodliwe):

• nie usuwaj za niego konsekwencji picia (nie spłacać długów, nie układać do łóżka, gdy jest pijany, nie usprawiedliwiać przed innymi, nie zacierać śladów jego zachowania po pijanemu, nie sprzątać po nim itd.). Im wyraźniej zobaczy do czego doszło, tym trudniej będzie mu tworzyć kolejne iluzje, że „wszystko jest w porządku”,
• nie rób mu wymówek, oskarżeń, nie zawstydzać, nie prawić „morałów”, kazań itd – to niewiele daje, on wymyśla kłamstwa lub obietnice, a Ty się niepotrzebnie denerwujesz,
• nie próbuj poważnych rozmów, gdy jest pod wpływem używek,
• nie przyjmuj obietnic, o których wiadomo, że nie będą teraz możliwe do spełnienia,
• nie udawaj, że wierzysz się w kłamstwa, bo to podsyca jego iluzję, że jest wiarygodny,
• nie mów, że gdyby naprawdę kochał, to by się zmienił,
• nie wstydź się za niego, jego problem nie świadczy o Tobie,
• nie wypowiadaj gróźb (lub obietnic), których nie jesteś w stanie spełnić, bo kolejnym razem nie potraktuje Twoich słów poważnie,
• nie daj sobie wmówić, że jego uzależnienie to Twoja wina,
• nie warto sprawdzać i dopytywać ile pije i szukać schowków – on zawsze znajdzie kolejne miejsce i nie jesteś w stanie prześledzić wszystkiego,
• nie unikaj tematu przed dziećmi i innymi bliskimi, mów prawdę (dostosowaną do odbioru dla dzieci), nie mów np. że „tatuś jest chory” kiedy jest pijany, spraw, żeby uzależnienie nie było tematem tabu, niech dzieci mogą z Tobą porozmawiać o tym co je męczy. Ale pamiętaj, żeby nie robić z dzieci powierników Waszych problemów, nie zwierzaj się, nie oczekuj, że one coś zrobią – porozmawiaj z kimś dorosłym, najlepiej fachowcem,
• nie pij wspólnie z nim z nadzieją, że wypije mniej – on i tak wypije jak zwykle, z iluzją, że w domu z Tobą to nic złego, a potem usłyszysz, żebyś nie robiła wyrzutów, bo sama pijesz,
• nie daj sobie wmówić, że odtrucie (detoks) wystarczy, potrzebna jest terapia,
• nie łudź się, że sytuacja sama się zmieni.

Co w takim razie robić i jak się zachowywać, aby zwiększyć szanse na leczenie:

• pamiętaj, że alkoholizm i inne uzależnienia to nie kaprys, zła wola, robienie na złość itd., ale choroba. bardzo poważna i niebezpieczna, która zmienia umysł i uczuciowość człowieka – on nie potrafi teraz myśleć i odczuwać jak zdrowa osoba, jego myślenie (w obszarze uzależnienia) jest nielogiczne, a uczuciowość czy empatia zubożone,
• czytaj i dowiaduj się o uzależnieniu, im więcej wiesz, tym więcej rozumiesz,
• pamiętaj o własnym zdrowiu i bezpieczeństwie, dbaj o siebie, a kiedy doświadczasz jakiejś formy przemocy zgłoś to na policję,
• szukaj wsparcia dla siebie, np. w grupach al-anon, internetowych grupach wsparcia lub poradniach uzależnienia, najlepiej abyś skorzystał/a z własnej terapii – nauczysz się lepiej żyć, zdrowiej, bez ciągłego zamartwiania i stresów, będziesz inaczej postępować, co wpłynie na bliską osobę i zwiększy prawdopodobieństwo, że również zechce się zmienić
• pamiętaj, że Twój uzależniony potrzebuje wsparcia, miłości i współczucia, zamiast krzyczeć przytul go,
• rozmawiaj z nim szczerze i spokojnie, zamiast wyrzutów powiedz, że go kochasz i martwisz się jego nadużywaniem alkoholu, powiedz jak się z tym czujesz i jak przeżywają to inni bliscy (fakty, nie wymówki!). Bądź przygotowana, że Twoje słowa nie od razu będą skuteczne, prawdopodobnie nawet wywołają złość, ale nie daj się wciągnąć w kłótnię, to nie jest wymierzone przeciwko Tobie, ale w obronie silnego uwikłania w nadużywanie, mów dalej stanowczo, ale spokojnie (jeśli czujesz, że trudno Ci zapanować nad emocjami możesz zrobić przerwę),
• rozmawiaj kiedy jest trzeźwy, najlepiej wykorzystać moment, kiedy sam ma kryzys czy moment załamania, wyrzutów sumienia lub poczucia winy,
• możesz przygotować się do takiej rozmowy z terapeutą, a w niektórych miejscach jest również możliwość przeprowadzenia wspólnej rozmowy interwencyjnej z terapeutą, uzależnionym i jego bliskimi (np. w Szczecinie, Pracownia Horyzonty https://joannalida.wixsite.com/horyzonty
• możesz postawić warunek lub ultimatum, ale tylko jeśli jesteś gotowa, by je spełnić.
• jeśli Twój bliski podejmie leczenie, wspieraj go, angażuj się na ile możesz (zapytaj np. czy jest możliwość wspólnej rozmowy z terapeutą prowadzącym), ale nie nadskakuj mu, nie spełniaj jak złota rybka każdego życzenia z wdzięczności, że się leczy
• w przypadku ogromnego oporu i zaawansowanej fazy uzależnienia może pozostać zgłoszenie osoby do instytucji (Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych), która najpierw motywuje, a później może zgłosić do sądowego zobowiązania do podjęcia leczenia.

➞ Gwarantujemy wsparcie w leczeniu alkoholizmu pacjentom z Gdańska i całego województwa pomorskiego,

Pamiętaj, że nikogo nie zmusisz do leczenia, jeśli ktoś tego nie chce. Decyzja zawsze jest po stronie osoby uzależnionej. Ale poprzez różne działania można zwiększyć szanse na zawalczenie o zdrowie. Powodzenia.

Autor:  Joanna LIDA – Certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień